Każdego roku Europa organizuje maraton świateł, pierników i grzanego wina, więc trudno się tu wyróżnić. Jednak każde grudniowe miasto ma swój charakter, a gdy przed oczami migają wszystkie te europejskie jarmarki bożonarodzeniowe, wybór staje się czasem trudniejszy, niż się wydaje. Zebraliśmy najróżniejsze formaty – od najstarszych jarmarków w Niemczech po południowe Boże Narodzenie na wybrzeżu.
Zapraszamy do zapoznania się z naszymi audioprzewodnikami: być może wśród nich znajduje się już to miasto, do którego zamierzacie się wybrać.
Nawiasem mówiąc, gdzieś w tekście ukryta jest zniżka na audioprzewodniki. Zabierz je ze sobą w podróż.
Tam, gdzie wszystko zaczyna się od starych jarmarków
W miastach, gdzie zima opiera się na rzemiośle i wielowiekowych tradycjach, bożonarodzeniowe jarmarki Europy są odczuwalne szczególnie głęboko. Tutaj grudzień objawia się poprzez stare place, zapach wypieków i tę samą niespieszną scenę, którą rzadko spotyka się w dużych stolicach.
Strasburg – Christkindelsmärik
Strasburg sprawia, że grudzień staje się jego charakterystyczną porą roku: całe centrum zamienia się w sieć świateł, witryn sklepowych i drewnianych domków, a zapach przypraw unosi się z jednego placu na drugi. Główny jarmark na placu Broglie (Place Broglie) to dziesiątki straganów rzemieślniczych, gorące napoje, elzaska ciastka i ozdoby, które są wytwarzane w małych warsztatach wokół miasta. W pobliżu znajduje się targ przy katedrze, gdzie można zatrzymać się, aby podziwiać architekturę i świąteczne witraże.
» CZYTAJ TAKŻE – Strasburg stolicą Bożego Narodzenia — najpiękniejsze jarmarki
Norymberga – Christkindlesmarkt
Klasyczny niemiecki format, gdzie czerwono-białe dachy kiosków tworzą nastrój jeszcze przed pierwszym łykiem grzanego wina. Na placu Hauptmarkt w Norymberdze sprzedaje się słynne norymberskie pierniki i ręcznie robione zabawki, a za otwarcie sezonu odpowiada Christkind – dziewczyna-anioł, wybierana przez mieszkańców miasta.
Właśnie tutaj zrozumiesz, dlaczego Niemcy tak pewnie utrzymują tytuł «ojczyzny jarmarków bożonarodzeniowych».
» CZYTAJ TAKŻE – 10 pomysłów na Boże Narodzenie i Nowy Rok w Norymberdze
Drezno – Striezelmarkt
Prawdopodobnie najbardziej «muzealny» spośród działających jarmarków w Europie. Na placu Altmarkt stoją dziesiątki straganów z tradycyjnymi wyrobami rzemieślników z regionu Ertsgebirge, działają małe warsztaty uliczne, a w centrum wznosi się duża schodkowa piramida bożonarodzeniowa (Erzgebirge), obok której trudno przejść obojętnie. Stollen nie wygląda tu jak pamiątka, ale jak część lokalnego charakteru – piecze się go na miejscu, a jego zapach rozchodzi się po całym placu.
Boże Narodzenie w Dreźnie jest szczególnie jasne właśnie tutaj: rynek pozostaje żywy, przytulny, hałaśliwy, ale nie zamieniony w dekorację. Jeśli planujesz jednodniową wycieczkę do Drezna, to jest to miejsce, które z pewnością zapewni Ci odpowiedni nastrój.
Monachium – Christkindlmarkt
Marienplatz w grudniu to klasyczny bawarski jarmark ze wszystkim, czego zwykle oczekuje się od południowych Niemiec: rzeźbionymi figurkami, świecami, sosnowymi ozdobami, piernikami i grzanym winem, które tutaj gotuje się na szczególnie pikantny sposób. Ogromna jodła przed ratuszem służy jako punkt orientacyjny, a historyczne centrum wypełnia się delikatnym światłem i równomiernym grudniowym szumem. Monachium jest wygodne do spacerów: wszystko jest kompaktowe i właśnie tutaj łatwo poczuć to «prawdziwe niemieckie Boże Narodzenie».
» CZYTAJ TAKŻE – Oktoberfest w Monachium: przewodnik po niemieckim święcie piwa
Tallinn – Jõuluturg
Stary rynek ratuszowy zamienia się w ciasny krąg światła i drewnianych domków. Choinka jest tu stawiana od XV wieku i można to poczuć – tłum gromadzi się wokół starej miejskiej tradycji. W namiotach znajduje się wiele wyrobów z wełny, alpaki, dymiących potraw i pierników, a zaśnieżone ulice wokół rynku tworzą najbardziej «północny» scenariusz na spacer.
Boże Narodzenie wśród świateł wielkich miast
Po tym zanurzeniu się w historii łatwiej jest poczuć, jak bożonarodzeniowe jarmarki Europy współgrają z rytmem stolicy. Wystarczy wyjść z metra, aby znaleźć się wśród świateł, a minutę później – obok muzeum lub teatru. Święta tutaj żyją razem z miastem, a nie oddzielnie od niego.
Paryż – La Magie de Noël w ogrodzie Tuileries
W samym centrum Paryża znajduje się jarmark La Magie de Noël: dwa kroki do Luwru, kilka minut do placu Zgody. Dziesiątki domków z francuskimi przysmakami, diabelski młyn, lodowisko i zapach pieczonych kasztanów sprawiają, że ogród jest bardzo ożywiony wieczorem.
Łatwo tu połączyć spacer po parku, kieliszek grzanego wina i małe zakupy, a potem przejść się do udekorowanych bulwarów – wszystko jest blisko i wygodnie.
Londyn – Winter Wonderland w Hyde Parku
Strefa Winter Wonderland w Hyde Parku przypomina mini-miasto rozrywki: lodowisko, diabelski młyn, lodowy bar, stragany z rękodziełem i ulicznym jedzeniem. Londyn jest fajny, bo jarmark jest częścią większej trasy: można zacząć wieczór na Oxford Street, skręcić do Hyde Parku, a potem kontynuować spacer wzdłuż Tamizy. Jest głośno i tłoczno, ale bardzo wygodnie.
Praga – Vánoční trhy na Staroměstském náměstí
Prawdopodobnie najbardziej «pocztówkowy» jarmark w Europie: choinka, gotyckie wieże i drewniane stragany same w sobie tworzą scenografię. Na placu można spróbować pieczonych kasztanów, słodkich wypieków, kiełbasek, kupić pamiątki i świece. Praga potrafi zachować równowagę między tętniącym życiem centrum a przytulną atmosferą – spacerujesz wśród świateł, a tuż za rogiem zaczyna się Stare Miasto z jego uliczkami i naszym audioprzewodnikiem.
Warszawa – Jarmark Bożonarodzeniowy na Placu Zamkowym
U podnóża Pałacu Królewskiego w Warszawie rozciąga się niewielki jarmark z budkami w stylu szale, polskimi słodyczami, gorącym piwem i towarami ulicznymi. Linia świetlna wzdłuż trasy królewskiej nadaje temu miejscu świąteczny charakter, a otaczające je Stare Miasto stanowi idealną scenerię dla grudniowego spaceru. Warszawa jest idealnym miejscem dla tych, którzy preferują spokojną atmosferę miasta bez zgiełku stolicy.
Madryt – Mercado de Navidad na Plaza Mayor
Plaza Mayor to historyczna arena madryckiego Bożego Narodzenia. Na straganach można znaleźć figurki do szopek, kolekcjonerskie miniatury, kolorowe pamiątki i tradycyjne słodycze – turrony, polvorones, gorącą czekoladę. Madryt to rzadkie europejskie miasto, gdzie grudzień jest ciepły i jasny, dlatego targowisko sprawia wrażenie raczej świątecznego spaceru niż próby ogrzania się.
Boże Narodzenie nad kanałami i nabrzeżami
Nad wodą sezon bożonarodzeniowy zmienia tempo: światła odbijają się w kanałach, powietrze staje się łagodniejsze, a spacery spokojniejsze. Właśnie w takich miejscach dobrze widać, jak różnorodne są jarmarki bożonarodzeniowe w Europie, jeśli odejść nieco od hałaśliwych stolic.
Brugia – targi na placach Markt i Simon Stevinplein
W centrum Brugii sezon świąteczny staje się częścią wielkiego festiwalu Winter Glow: kioski na Markt, instalacje na ulicach, lodowisko nad jeziorem Minnewater i spacery wzdłuż kanałów. Na Markt sprzedaje się gofry, czekoladę i pamiątki, a Simon Stevinplein oferuje spokojniejszą wersję targu. Miasto jest idealne dla tych, którzy lubią kameralne formaty – bez zatłoczonych placów.
» CZYTAJ TAKŻE – Co robić w Brugii: 10 pomysłów
Amsterdam – Ice Village na placu Museumplein
Amsterdam nie ma starego «głównego» rynku, ale Ice Village (zimowa wioska-jarmark) stała się jego zimową wizytówką: lodowisko przed Rijksmuseum, drewniany most, kioski z serem, oliebollenami i ręcznie robionymi pamiątkami. Wieczorem dzielnica muzeów jest szczególnie piękna dzięki światłom i odbiciom, a niewielki obszar pozwala połączyć targ, kanały i muzea w jednej trasie.
» CZYTAJ TAKŻE – Najlepsze punkty widokowe w Amsterdamie
Hamburg – targ przy ratuszu i jarmarki przy kanałach
Na placu przed ratuszem w Hamburgu odbywa się historyczny jarmark Historischer Weihnachtsmarkt, urządzony w stylu starych sklepików rzemieślniczych. Pracują tu hutnicy szkła, małe drewniane warsztaty, oferują sezonowe napoje, a nad placem kilka razy dziennie przelatuje «latający Mikołaj» – krótkie widowisko, które już dawno stało się lokalną tradycją. Miłym dodatkiem są targi nad wodą: Fleetinsel, mała wyspa między kanałami, i HafenCity, nowoczesna dzielnica przy porcie. Kanały, mosty i światła sprawiają, że zimowe rejsy i trasy po Hamburgu są szczególnie przyjemne.
Nasza mała niespodzianka znalazła swojego czytelnika. PARIS10 – sprawi, że przygotowania do podróży będą nieco przyjemniejsze.
Sztokholm – Stortorgets Julmarknad na placu Stortorget w Gamla Stan
Stary plac Stortorget w Sztokholmie zamienia się w niewielki jarmark Stortorgets Julmarknad: około czterdziestu czerwonych straganów stoi na tle średniowiecznych domów. Można tu kupić glögg – szwedzki grzany wino, pierniki, ręcznie robione świece i wyroby z drewna. W pobliżu zaczynają się nabrzeża i wyspy, na które łatwo się dostać po spacerze. Wieczorem Sztokholm jest szczególnie piękny: światła odbijają się w wodzie, a cała okolica wygląda jak spokojny północny labirynt.
» CZYTAJ TAKŻE – W jakiej dzielnicy Sztokholmu najlepiej się zatrzymać?
Miejskie targi, nad którymi górują Alpy
Następnie trasa prowadzi bliżej szczytów. Góry tworzą inną skalę: świeże powietrze, jeziora w pobliżu, a targi wplatają się w zimowe krajobrazy tak naturalnie, jakby były kontynuacją szlaku. Tutaj szczególnie odczuwa się, że jarmarki bożonarodzeniowe w Europie to nie tylko miasta, ale także otaczające je krajobrazy.
Montreux – Montreux Noël na nabrzeżu Jeziora Genewskiego
Kioski stoją wzdłuż wody, a za jeziorem wznoszą się alpejskie szczyty – samo miejsce tworzy odpowiedni rytm. Na targu oferują czekoladę, fondue, ręcznie robione pamiątki, a wieczorem można zobaczyć paradę Świętego Mikołaja na wodzie. Popularną atrakcją jest wycieczka na Roche-de-Nay, gdzie znajduje się «rezydencja Świętego Mikołaja» z widokiem na jezioro. Montreux – łagodna zima bez surowych mrozów i doskonała sceneria na grudniową wycieczkę.
Zurych – Christkindlimarkt na dworcu i Wienachtsdorf nad jeziorem
Rynek Christkindlimarkt Zürich przy dworcu kolejowym jest wygodny i ciepły: dziesiątki kiosków w dużej hali i wysoka choinka z błyszczącymi kryształkami od razu nadają świąteczny rytm. Stąd tylko kilka minut spacerem do jeziora Zurych – przyjemny kontrast między zadaszonym rynkiem a spacerem wzdłuż nabrzeża. Natomiast jarmark Wienachtsdorf – zimowa wioska przy operze – oferuje już klasyczny krajobraz: domki górskie, lodowisko, zapach fondue i światła odbijające się w wodzie. Zurych łączy w sobie miejski komfort i przedgórskie otoczenie, dlatego oba jarmarki naturalnie wpisują się w spacer po centrum miasta.
Innsbruck – targi na Starym Mieście i na rynku Marktplatz
W Innsbrucku targi są rozłożone na różnych placach, ale największą uwagę przyciąga targ u podnóża Złotego Dachu. Wąskie średniowieczne uliczki, drewniane stragany, gorące napoje i widok na góry tuż między fasadami budynków – to rzadkie i bardzo sugestywne połączenie. Na Marktplatz kładzie się nacisk na rodzinny charakter: karuzele, przytulne kioski i iluminacje wzdłuż nabrzeża Inny.
Salzburg – Christkindlmarkt na placach Domplatz i Residenzplatz
Jarmark Salzburger Christkindlmarkt wpisuje się w barokowe place starego Salzburga: kioski stoją wśród katedry, twierdzy na skale i wąskich uliczek centrum. Sprzedaje się tu rzeźbione ozdoby, kasztany i gorące napoje, a muzyka z sąsiednich placów tworzy delikatne tło dla spaceru. Centrum położone jest w dolinie między wzgórzami, więc nawet krótka trasa wydaje się zimowa i jakby otoczona górami.
Jarmarki bożonarodzeniowe w łagodnym słońcu
A na południu grudzień odkrywa się na swój sposób: drzewa pomarańczowe, łagodne światło, morze kilka kroków dalej. Na tle wszystkich poprzednich przystanków widać, jak kontrastowo brzmią południowe miasta – ale one również są częścią tej wielkiej mozaiki, którą tworzą jarmarki bożonarodzeniowe Europy.
Nicea – Village de Noël w ogrodzie Alberta I i na placu Masséna (Place Masséna)
Świąteczna strefa Village de Noël rozciąga się od ogrodu Alberta I (Jardin Albert Iᵉʳ) do placu Masséna (Place Masséna): diabelski młyn, karuzele, szałasy z prowansalskimi słodyczami, delikatny zapach cytrusów i morze dosłownie kilka minut spacerem. Wieczorem plac wygląda szczególnie efektownie dzięki oświetleniu i odbiciom w fontannach. Nicea oferuje zimowe święta bez mrozu – można tu spacerować długo i bez typowego dla grudnia ubioru.
Barcelona – Fira de Santa Llúcia przy katedrze w Barcelonie
Starożytny jarmark Fira de Santa Llúcia przy katedrze w Barcelonie jest uważany za główny symbol katalońskiego Bożego Narodzenia. Na straganach można znaleźć figurki do szopek, świece, mech, tradycyjny Caga Tió (katalońskie «świąteczne polano») i lokalne słodycze. Wąskie uliczki dzielnicy gotyckiej potęgują atmosferę, a łagodna pogoda pozwala zatrzymać się dłużej niż w miastach północnych. W pobliżu działają dwa dodatkowe targi – przy Sagrada Familia i w porcie, gdzie Boże Narodzenie spotyka się z widokiem na morze.
Walencja – Fira de Nadal na placu Reina (Plaza de la Reina)
Targ Fira de Nadal de València w historycznym centrum Walencji otoczony jest katedrą, wieżą Miguelete i udekorowanymi ulicami. Tutaj stawia się na rzemiosło: ceramikę z Manises, szkło, wyroby skórzane i figurki do szopek bożonarodzeniowych. Walencja jest szczególnie przyjemna dzięki swoim słodyczom – miękkim turronom, gorącej czekoladzie i pastisets. Centrum jest całkowicie udekorowane, a spacery między jarmarkami można łatwo połączyć z przystankami nad morzem.
Malaga – Mercado Navideño del Parque w parku w Maladze
Jarmark Mercado Navideño de Málaga odbywa się wśród palm i alejek parku w Maladze, co od razu tworzy południowy nastrój. W kioskach można kupić ceramikę, świąteczne słodycze, pieczone kasztany i duże andaluzyjskie churros. Głównym akcentem sezonu są światła ulicy Larios (Calle Larios): co roku tworzy się tu nową konstrukcję świetlną, a wieczorne show przyciąga tłumy. W pobliżu znajduje się nabrzeże Muelle Uno, gdzie można wygodnie wyjść po wizycie na targu.
Palermo – świąteczne ulice
W Palermo Boże Narodzenie rozciąga się na całą dzielnicę: stragany z rękodziełem, uliczne słodycze, ceramika i tradycyjne sycylijskie figurki do szopek. Ciepłe powietrze, pomarańcze, barokowe fasady i bliskość morza tworzą rzadkie połączenie zimowego światła i południowego rytmu. Trasa od teatru Massimo (Teatro Massimo) do placu Pretoria (Piazza Pretoria) prowadzi przez łuki i iluminacje – spokojne i piękne zakończenie grudniowego dnia w Palermo.
Kiedy «Jarmarki bożonarodzeniowe Europy» pozostają już za nami, a grudzień dobiega końca, nadszedł czas, aby zmienić trasę. Courchevel wita Nowy Rok ciszej i elegancko, bez jarmarków, ale z przytulnymi domkami, śniegiem i długimi spacerami – spokojnym zakończeniem sezonu po intensywnych podróżach.
effortlessly / pixabay 
Christoph Schrattbauer / Pixabay 
Roberto Carlos Román Don / unsplach 
ProtoplasmaKid / Wikimedia Commons / CC-BY-SA 4.0 
Leonhard Niederwimmer / Pixabay 
